De land- en tuinbouwsector wordt hard geraakt door het Covid-19 virus
16 april 2020 - Bert Winnemuller
De gevolgen van het Covid-19 virus zijn ongekend voor de volksgezondheid, de maatschappij en de economie. De economie zal een behoorlijke krimp laten zien. Rabobank voorziet in het gunstigste geval een economische krimp van 5% en er wordt zelfs gesproken over een krimp tot 7,5%. De land- en tuinbouwsector vormt een essentieel onderdeel van de Nederlandse economie. De Nederlandse export van agrarische producten bedroeg in 2019 circa € 94,5 miljard. Nederland is daarmee de op een na grootste landbouwexporteur van de wereld na de VS. Ongeveer 80% van het Nederlands product wordt geëxporteerd naar met name Duitsland, België, het VK en Frankrijk.
De sector is onderverdeeld in verschillende branches: (glas/vollegrond-)groente en fruit, sierteelt (bloembollen, bloemen en planten), boomkwekerij, melkvee-, pluimvee- en varkenshouderij, akkerbouw, bosbouw en visserij. Elke branche kent zijn eigen dynamiek en ontwikkelingen en een variëteit aan toeleveranciers, aanverwante bedrijven, verwerkers en afnemers met een grote onderlinge afhankelijkheid. De sector wordt nu ongekend hard getroffen. Dit vraagt het nodige van het ondernemerschap. Ondernemers en ondernemingen worden als gevolg van de actuele ontwikkelingen geconfronteerd met onzekerheden en financiële problemen, die het voortbestaan van ondernemingen bedreigen.
Vooruitzichten
Met name bedrijven verbonden aan de sierteelt hebben het erg moeilijk. Volgens Rabobank daalt de omzet van kwekers van bloemen en planten in het tweede kwartaal van 2020 op jaarbasis met 70% en in het derde kwartaal met 40%. Voor bloembollenbedrijven houdt de omzetdaling het langst aan, met in het vierde kwartaal nog steeds een forse daling van naar schatting 15%. De prognoses zijn uiteraard afhankelijk van de maatregelen die het kabinet eind april neemt en de wijze waarop het Coronavirus zich ontwikkelt.
Feit is dat bedrijven in de sierteelt en onderdelen van de voedingstuinbouw op dit moment extra hard worden getroffen. De productie van deze bedrijven bevindt zich in het oogstseizoen, terwijl de omzet nagenoeg geheel is weggevallen door het uitblijven van de vraag en de producten veelal beperkt houdbaar zijn. Producten worden hierdoor doorgedraaid. De sierteelt is de derde exportsector van Nederland. Het voortbestaan van veel bedrijven in deze sector, goed voor een werkgelegenheid van circa 150.000 medewerkers, staat op het spel. Van toeleveranciers van plantgoed, kwekers, handelshuizen tot leveranciers van aanverwante producten en transporteurs. Noodmaatregelen zijn hard nodig om faillissementen zoveel als mogelijk te voorkomen.
Noodmaatregelen
De noodmaatregelen van de overheid zijn erop gericht banen en inkomens van zoveel mogelijk mensen veilig te stellen en de economie te ondersteunen. De noodmaatregelen hebben betrekking op het bedrijfsleven in het algemeen (zie hiervoor het Overzicht financiële regelingen op de website van de Rijksoverheid). Enkele regelingen zijn gericht op specifiek de land- en tuinbouwsector. Meer hierover vindt u in onderstaande nieuwsberichten en blogs:
Kabinet kondigt extra maatregelen aan in de bestrijding van het Coronavirus
Garantie Ondernemingsfinanciering: de GO-regeling
Regeling Borgstellingskrediet voor de Landbouw (BL)
Uitbreiding noodpakket voor agrarische sector
De overheid heeft op 15 april jl. met terugwerkende kracht per 18 maart 2020 het noodpakket voor de agrarische sector uitgebreid voor bedrijven in de sierteelt, onderdelen van de voedingstuinbouw en voor telers van fritesaardappelen. De bestaande noodmaatregelen zoals onder andere de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) schieten voor deze bedrijven tekort, omdat de productie van deze bedrijven doorgaat en zich in het oogstseizoen bevindt, terwijl de omzet nagenoeg geheel is weggevallen en de producten veelal beperkt houdbaar zijn.
Wat houdt de uitbreiding in?
Bedrijven in de sierteelt en in onderdelen van de voedingstuinbouw die in de periode maart t/m mei 2020 ten opzichte van de gemiddelde omzet in dezelfde periode in de drie voorafgaande jaren 2017-2019 kampen met een forse omzetderving, ontvangen van de overheid een compensatie voor onder andere onvermijdelijke seizoensgebonden loonkosten. De eerste 30% van de omzetderving valt onder het ondernemersrisico. De overheid compenseert de resterende 70% van de schade.
Telers van fritesaardappelen ontvangen een compensatie voor de hoeveelheid fritesaardappelen die in opslag liggen en niet meer kunnen worden verwerkt. De regeling voorziet in een vergoeding, vastgesteld op basis van 1 miljoen ton aardappelen, van 40% van de gemiddelde marktwaarde van de fritesaardappelen over de periode september 2019 t/m februari 2020.
Tenslotte is besloten dat de tijdelijke verruiming van de regeling Borgstelling MKB-Landbouwkredieten (BL-C) met terugwerkende kracht per 18 maart 2020 tevens voor visserij- en aquacultuurbedrijven wordt opengesteld en dat de provisiekosten worden gehalveerd van 3% naar 1,5% (voor startende ondernemers van 1% naar 0,5%).
Hoe kan een beroep op de uitbreiding van het noodpakket worden gedaan?
Het extra noodpakket zal worden uitgevoerd door RVO en op korte termijn volgt er informatie over de nadere uitwerking, de voorwaarden waaronder en wijze waarop bedrijven hierop een beroep kunnen doen. Zie ook het nieuwsbericht hierover op de website van de Rijksoverheid:
650 miljoen voor aanvullende maatregelen agrarische sector op noodpakket
Ondernemers en ondernemingen zullen hiervoor in ieder geval de financiële gegevens gespecificeerd inzichtelijk moeten hebben. Niet alleen de cijfers over de referentieperiode in de drie voorafgaande jaren 2017-2019, ook uiteraard de cijfers over de huidige periode. Hierbij zijn o.a. het resultaat over de eerste maanden van 2020 en een actuele liquiditeitsprognose op weekbasis gedurende de rest van het jaar van essentieel belang, ook om te kunnen beoordelen of in aanmerking kan worden gekomen voor (andere) noodmaatregelen. Daarnaast is inzicht hierin van groot belang voor het ondernemen, het nemen van beslissingen en in de contacten met banken, leveranciers, afnemers en andere stakeholders.
DVDW heeft veel kennis en een ruime ervaring in de land- en tuinbouwsector en met de begeleiding van ondernemers en ondernemingen in financiële problemen in deze sector en wilt u graag van dienst zijn. Van belang daarbij is dat wij ook uitstekende contacten hebben met de banken. Zo was Bert Winnemuller jarenlang als teamleider van bijzonder beheer Rabobank verantwoordelijk voor de agrarische sector. Daardoor hebben we snel contact met de juiste mensen, weten we wat de banken verlangen en kunnen we sneller schakelen. Met als doel om zo snel als mogelijk compensatievergoedingen van de overheid bij de ondernemers te krijgen die het zo hard nodig hebben.
Vragen?
Voor vragen kunt u contact opnemen met Bert Winnemuller en Leonard Boender. Beiden hebben een jarenlange ervaring in de begeleiding van ondernemers en ondernemingen in financiële moeilijkheden in onder andere de land- en tuinbouwsector. Bert mede vanuit zijn jarenlange ervaring bij Rabobank afdeling bijzonder beheer. Leonard en Bert begeleiden en adviseren ondernemers in hun contacten met banken, aandeelhouders, commissarissen, leveranciers, afnemers en andere stakeholders.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met
Bert Winnemuller: winnemuller@dvdw.nl of 06-21610075
Leonard Boender: boender@dvdw.nl of 06-20546465