Zekerheidsrechten in internationaal verband

In de huidige geglobaliseerde samenleving is het niet ongebruikelijk dat ondernemingen internationaal actief zijn. De onderneming zelf heeft een vestiging in het buitenland, klanten en/of leveranciers zijn buiten Nederland gesitueerd, goederen worden van het ene land naar het andere land vervoerd, etc. Als op die goederen zekerheidsrechten rusten, kunnen zich complicaties voordoen op het moment dat de zekerheidsgerechtigde tot uitwinning over wil gaan.

Roerende of onroerende zaak

Financiers moeten daar beducht voor zijn. Het recht van de staat op het grondgebied waarvan de goederen zich bevinden (de ‘lex rei sitae’), beheerst immers het goederenrechtelijk regime met betrekking tot die goederen. Daaronder valt de vraag of een zaak roerend of onroerend is, welke vereisten worden gesteld aan de overdracht van die zaak of de vestiging van een beperkt recht daarop en de wijze waarop dergelijke rechten weer tenietgaan.

Vuistpandrecht

Naar Nederlands recht kan op een roerende zaak een pandrecht worden gevestigd door de zaak in de macht van de pandhouder of een derde te brengen (artikel 3:236 lid 1 BW, ‘vuistpandrecht’), dan wel middels een authentieke of geregistreerde onderhandse akte, zonder de zaak in de macht van de pandhouder of de derde te brengen (artikel 2:237 lid 1 BW, ‘stil pandrecht’). In het kader van de verstrekking van een financiering aan een onderneming zullen de inventaris- en voorraadzaken van de onderneming in de regel ‘stil’ gevestigd worden, opdat de onderneming de goederen in de gebruikelijke bedrijfsuitoefening kan blijven gebruiken en verbruiken.

Verzuim

Raakt de onderneming in verzuim met de voldoening van hetgeen waarvoor het pandrecht tot waarborg strekt, dan kan de pandhouder de pandrechten uitwinnen, door de betreffende goederen te verkopen en zich op de verkoopopbrengst te verhalen. Complicaties kunnen echter optreden wanneer de zaken in de tussentijd naar het buitenland zijn verplaatst, bijvoorbeeld omdat de onderneming daar een buitenlandse vestiging aanhoudt of omdat de goederen op weg zijn naar een klant.

Zekerheidsrechten die conform het rechtstelsel van het ene land zijn gevestigd, alsmede de bevoegdheden die die zekerheidsrechten voor de houder ervan meebrengen, worden immers niet automatisch erkend door het land waarin de uitwinning moet plaatsvinden. Het is dan nog maar de vraag of het pandrecht zijn zekerheidsfunctie behoudt. Niet zelden blijkt dan (te laat) de noodzaak om een nieuw zekerheidsrecht te vestigen conform de vereisten van het lokale rechtstelsel.

Buitenlandse zekerheidsrechten

Omgekeerd geldt eenzelfde situatie ook voor goederen die bezwaard met een buitenlands zekerheidsrecht vanuit het buitenland naar Nederland worden vervoerd. Buitenlandse zekerheidsrechten worden weliswaar erkend in Nederland, maar moeten worden ingebed in het Nederlandse rechtssysteem. Het buitenlandse zekerheidsrecht blijft als zodanig voortbestaan, maar de uitwinning dient te geschieden door analogische toepassing van de bepalingen die voor vergelijkbare Nederlandse zekerheidsrechten – gedacht kan worden aan de Engelse ‘floating charge’ het Nederlandse stil pandrecht – gelden, indien aanwezig.

Zekerheidspositie van de financier

Kortom: bij een onderneming die internationaal actief is, dient speciale aandacht te worden besteed aan de zekerhedenpositie van de financier. Telkens zal vooraf – en mogelijk ook tijdens de looptijd van de financiering – moeten worden bekeken wat in de bepaalde situatie de beste manier is om de zekerhedenpositie van de financier zo goed mogelijk te waarborgen. DVDW Advocaten beschikt, onder andere via lidmaatschap van de Loan Market Association en Alliot Global Alliance, over een uitgebreid netwerk van internationale advocatenkantoren. Op die manier kan DVDW, gezamenlijk met advocaten uit andere landen, haar cliënten het meest efficiënt adviseren in grensoverschrijdende situaties.

Meer informatie?

Neem voor meer informatie vrijblijvend contact op met het team Banking & Finance.