Verbod op nevenwerkzaamheden na 1 augustus 2022 ingeperkt

Op dit moment ligt er bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel tot implementatie van de Richtlijn betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie (Richtlijn 2019/1152). De bedoeling is dat deze Richtlijn per 1 augustus 2022 geïmplementeerd zal worden. Op grond van deze Richtlijn zal het voor werkgevers niet zo gemakkelijk meer zijn om werknemers een verbod tot het verrichten van nevenwerkzaamheden op te leggen.

Waar op dit moment vaak standaard in de arbeidsovereenkomst een beding opgenomen wordt op grond waarvan het de werknemer verboden is nevenwerkzaamheden te verrichten, althans een beding waarbij de werkgever toestemming moet geven aan de werknemer voor het verrichten van nevenwerkzaamheden, is het op grond van de Richtlijn enkel nog mogelijk werknemers beperkingen op te leggen tot het verrichten van nevenwerkzaamheden indien deze gerechtvaardigd kunnen worden op grond van objectieve redenen.

De Richtlijn noemt als voorbeelden van rechtvaardigingsgronden: gezondheid en veiligheid, de bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie, de integriteit van overheidsdiensten en het vermijden van belangenconflicten voor de gevallen waarin de werkgever zich wil beroepen op een verbod om voor een ander arbeid te verrichten. Deze rechtvaardigingsgronden zijn echter niet uitputtend. Als rechtvaardigingsgrond valt ook te denken aan het voorkomen van overtreding van een wettelijk voorschrift, bijvoorbeeld wanneer het verrichten van nevenwerkzaamheden zou kunnen leiden tot overtreding van de Arbeidstijdenwetgeving (denk bijvoorbeeld aan een werknemer die al op fulltime basis werkt en daarnaast nog 20 uur werkzaamheden bij een andere werkgever wil verrichten).

De Richtlijn kent geen overgangsrecht en zal onmiddellijke werking hebben. Wat betekent dit nu concreet voor werkgevers? Dienen zij per 1 augustus 2022 alle bestaande arbeidsovereenkomsten op dit punt dan aan te passen? Nee, de Richtlijn schrijft dit niet voor. Het is niet noodzakelijk om de rechtvaardigingsgrond(en) op te nemen in de arbeidsovereenkomst zelf. Dit betekent dat een nevenwerkzaamhedenbeding in een bestaande arbeidsovereenkomst in beginsel niet aangepast hoeft te worden. De rechtvaardigingsgrond kan ook worden gegeven op het moment dat de werkgever een beroep doet op het beding in de arbeidsovereenkomst.

Kortom, hoewel het toegestaan blijft om een verbod op nevenwerkzaamheden in de arbeidsovereenkomst op te nemen, is het belangrijk om per geval te beoordelen of inroeping van dit beding gerechtvaardigd kan worden op grond van een rechtvaardigingsgrond. Is die rechtvaardigingsgrond er niet, dan kan de werkgever geen beroep doen op het eerder overeengekomen verbod op nevenwerkzaamheden.