Supply-chain-finance: factoring en reverse factoring

De tijd die een onderneming nodig heeft om zijn voorraad om te zetten in geld (de net working capital days) zou tijdens de Coronapandemie wereldwijd zijn toegenomen. Er zit daardoor meer cash opgesloten in het werkkapitaal van bedrijven. Dat kan verschillende redenen hebben: de voorraad blijft (te) groot, debiteuren betalen laat en/of de crediteurenlast blijft laag. Toch is de kaspositie van veel ondernemingen niet verslechterd. De overheidssteun lijkt daarvan de reden te zijn.

Voor zover die steun in de afgelopen periode nog niet is gestaakt, bestaat de kans dat de steun in de komende periode(n) wordt afgebouwd. Als de kaspositie van ondernemingen vermindert, is het van belang om het werkkapitaal te optimaliseren of geoptimaliseerd te houden. Dat is mogelijk door het voeren een actief debiteuren-, crediteuren-, en voorraadbeheer (zie ook: Optimaliseren Werkkapitaal). Onderdeel daarvan kan zijn dat gebruik wordt gemaakt van zogeheten ‘supply-chain-finance’. De meest bekende vormen daarvan zijn factoring en reverse factoring.

Factoring en reverse factoring

Factoring houdt kort gezegd in dat een onderneming de incasso van haar verkoopfacturen door een derde (de factor) laat verrichten. Vaak draagt de onderneming haar vordering over aan de factor, die daarvoor een koopprijs betaalt. Die koopprijs is altijd lager dan de nominale waarde van de vordering. De factor ‘bevoorschot’ dan de debiteurenfactuur aan zijn klant en neemt daarmee het debiteuren- en insolventierisico over. Via reverse factoring betaalt de factor de inkoopfacturen van een onderneming, onder inhouding van een marge die onder meer is gebaseerd op de kredietwaardigheid van de afnemer. Belangrijk onderdeel van dit arrangement is dat de afnemer aan de factor moet laten weten of hij de inkoopfactuur goedkeurt. Waar bij ‘normale’ factoring de vordering van de leverancier op zijn afnemer centraal staat (debiteurenfinanciering), is het omgekeerde het geval bij reverse factoring: daar gaat het om de schulden die de afnemer aan zijn leverancier heeft (crediteurenfinanciering).

Een factoringarrangement kan voor een leverancier dus een belangrijke werkkapitaalfinanciering zijn. Reverse factoring kan zelfs bijdragen aan de optimalisering van het werkkapitaal van zowel de leverancier als de afnemer: de leverancier krijgt snel betaald en de afnemer behoudt de gebruikelijke betalingstermijn. Daarnaast is de afnemer gebaat bij een goede financiële toestand van zijn toeleveranciers.

Uiteraard kosten deze voordelen wat. Een factor financiert niet zonder dat hij een (rente)vergoeding verkrijgt. Beseft moet worden dat in geval van factoring de leverancier een rentedragende voorfinanciering verzorgt voor goederen of diensten die hij zonder (rente)opslag heeft geleverd aan de afnemer. Het hanteren van reverse factoring, dat doorgaans door een grote, kredietwaardige onderneming met een aantal vaste toeleveranciers wordt gedaan, stelt de afnemer mogelijk zelfs in staat betere leveringsvoorwaarden te bedingen, zoals een lagere prijs. Er zal dus een afweging moeten worden gemaakt of de kosten (een lagere winstmarge) opwegen tegen de baten (een verbeterd werkkapitaal, wellicht alleen op korte termijn).

De (reverse) factoring kan plaatsvinden in verschillende vormen, zoals op basis van cessie, verpanding of contractuele subrogatie. Daarbij kunnen partijen ieder arrangement naar eigen inzicht inrichten. De partijautonomie in het verbintenissenrecht biedt aan hen namelijk die ruimte. Het is dus van groot belang dat zowel de factor als zijn contractspartij goed nagaan welke afspraken zij maken en wat de gevolgen daarvan zijn. Zo zal de factor vaak willen bedingen dat alleen vorderingen die aan bepaalde voorwaarden voldoen worden ‘bevoorschot’ of dat bij oninbaarheid van debiteurenfacturen tot terugverkoop- en levering van de vordering aan de leverancier zal worden overgegaan (zg. ‘retorcessie’). Ander voorbeeld is dat de afnemer bij reverse factoring een garantie afgeeft voor de betaling van het gehele bedrag van de door hem goedgekeurde factuur. Blijkt (de levering waarvoor) de factuur (werd verzonden) later toch niet in orde of heeft iemand anders in de organisatie ten onrechte de goedkeuring verleend, dan kan de factor toch nakoming van deze garantie eisen. Oplettendheid en maatwerk is dus steeds geboden.

De sectie Onderneming & Financiering van DVDW helpt graag bij het inzichtelijk maken van deze consequenties en eventuele risico’s. Neem dus gerust contact met ons op wanneer u het werkkapitaal van uw onderneming wenst te optimaliseren, bijvoorbeeld via (reverse) factoring.