De regiezitting in het civiele recht

Recent heeft DVDW Advocaten een cliënt bij een zeldzame zitting begeleid, dit betrof een regiezitting in het civiele recht. Regiezittingen komen niet veel voor in het civiele recht.

Wat was er aan de hand?

Een gemeente is door diverse burgers aansprakelijk gesteld in verband met het beleid rondom gronduitgifte in erfpacht. Een deel van die burgers wordt door DVDW Advocaten bijgestaan.

Door DVDW zijn twee zaken aanhangig gemaakt, die op ons verzoek gevoegd worden behandeld omdat deze sterk op elkaar lijken. Een vergelijkbare zaak wordt door een ander advocatenkantoor behandeld. Deze zaak kent andere feiten, maar er is wel enig overlap voor wat betreft het juridisch kader. Het gaat immers in beide zaken of het beleid van dezelfde gemeente correct is.

Op dit moment zijn er dus drie rechtszaken aanhangig, waarbij de één al verder was gevorderd dan de ander. De gemeente heeft de rechtbank gevraagd om de zaken allemaal als één zaak te behandelen, door middel van een voeging. Door de mogelijke grotere hoeveelheid zaken en de overlap die deze vertoonden, heeft de rechtbank de advocaten van die burgers uitgenodigd voor een regiezitting.

De regiezitting

Een regiezitting in het civiele recht komt niet vaak voor, eigenlijk vooral in gevallen van massaclaims. De regiezitting is gebruikelijker in strafzaken en komt ook voor in het bestuursrecht. Toch heeft het in ingewikkeldere kwesties als deze een meerwaarde. Het geeft de rechtbank en de advocaten de gelegenheid om met elkaar af te spreken hoe de procedure moet gaan verlopen. In dit specifieke geval kwamen een aantal bijzondere vragen aanbod, zoals of er een mondelinge behandeling moest komen of juist een tweede schriftelijke ronde. Uiteindelijk is besloten om – met het oog op de vele betrokken burgers en de Covid 19-maatregelen – een tweede schriftelijke ronde te houden, waarin alle partijen nog een keer de kans krijgen om een schriftelijke reactie te geven. Daarna zou dan – indien mogelijk fysiek met meerdere partijen – alsnog een zitting plaatsvinden.

Een andere vraag die speelde was of de zaken gevoegd moesten worden. Met voeging worden twee afzonderlijke zaken die dusdanig met elkaar zijn verbonden gezamenlijk behandeld. Vaak wordt dit middel ingezet als bij verschillende rechtbanken tussen dezelfde partijen meerdere geschillen aanhangig zijn. Het is dan efficiënter om één rechtbank over al die geschillen te laten oordelen.

De procesafspraken

Hoewel de zaken enige overlap hadden, is uiteindelijk besloten om de zaken niet te voegen. Er waren te veel verschillende feiten, en bovendien verschillende betrokken advocaten. Wel is er besloten tot een zogenoemde rolvoeging. Dit betekent dat de zaken formeel afzonderlijk worden behandeld, maar dat de zaken wel parallel gaan lopen voor wat betreft de termijnen en bijvoorbeeld het moment dat het vonnis wordt gewezen. Ook de mondelinge behandeling op zitting zal voor alle drie de procedures op dezelfde dag plaatsvinden. Doordat het juridisch kader van de zaken op elkaar lijkt, is het juist handig te kiezen voor een rolvoeging, zodat er geen tegensprekende uitspraken komen. De rechter kan dan de vonnissen op elkaar afstemmen voor zover de zaken inderdaad een gelijke uitkomst zouden moeten hebben.

Interessant is daarbij dat mogelijk de – formeel zelfstandige zaken – tegelijkertijd ter zitting behandeld kunnen worden, mogelijk met een hybride zitting waarbij alle partijen aanwezig zijn.

Nieuwe wetgeving

Het bepalen van een regiezitting door de rechter past in het beeld dat rechtbanken steeds meer aandacht hebben voor de doelmatige en efficiënte behandeling van de zaak. Hiervoor is op 3 juli 2019 ook een nieuwe wet aangenomen, die het procesrecht en het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering aanpast.[1] Nog niet duidelijk is wanneer de wet in werking zal getreden, maar op dat moment zal het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering worden aangepast waardoor in artikel 87 lid 2 expliciet de mogelijkheid van een regiezitting worden gecreëerd. Hiermee wordt in de wet opgenomen dat de rechter een mondelinge behandeling bepaalt om “met partijen overleggen hoe het vervolg van de procedure zal verlopen” of “die aanwijzingen geven of die proceshandelingen bevelen die hij geraden acht, voor zover de rechter dit in overeenstemming acht met de eisen van een goede procesorde”.

Vragen?

Heeft u vragen over processtrategieën in het civiele recht? Onze experts op het gebied van Aansprakelijkheid & Contract van DVDW helpen u graag verder.

Heeft u ook problemen met gronduitgifte door de gemeente? Lees dan ook het artikel dat Maurits Smal hierover heeft geschreven. Wij denken graag met u mee over de mogelijkheden.

[1] Wet van 3 juli 2019 tot wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering tot intrekking van de verplichting om elektronisch te procederen bij de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland en tot verruiming van de mogelijkheden van de mondelinge behandeling in het civiele procesrecht.