Bezorgers Deliveroo: arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht?

Op 15 januari 2019 heeft de Rechtbank Amsterdam geoordeeld over de vraag of de rechtsverhouding tussen Deliveroo en haar bezorgers is aan te merken als een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht.

Sinds juni 2015 is Deliveroo begonnen met haar activiteiten in Nederland. Klanten kunnen online maaltijden bestellen die vervolgens door een fiets- of scooterkoerier worden bezorgd. Deliveroo heeft de bezorgers vanaf september 2015 in dienst genomen op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Vanaf februari 2018 heeft Deliveroo de arbeidsovereenkomsten met de bezorgers niet meer verlengd. In plaats daarvan werken bezorgers op basis van een overeenkomst van opdracht. FNV is het niet eens met deze verandering en vordert onder meer een verklaring voor recht dat de rechtsverhouding tussen Deliveroo en haar bezorgers is aan te merken als een arbeidsovereenkomst.

Oordeel kantonrechter 

Alle omstandigheden van het geval, in onderling verband bezien, bepalen of sprake is van een arbeidsovereenkomst. Hierbij is van belang welke rechten en verplichtingen partijen over en weer hebben beoogd en in hoeverre daaraan feitelijk uitvoering is gegeven. In de overeenkomst zelf is vermeld dat het gaat om een 'arbeidsovereenkomst', maar deze kwalificatie door de partijen zelf niet doorslaggevend. Aan de schriftelijke vastlegging van de partijbedoeling kan wel waarde worden gehecht, indien over de overeenkomst is onderhandeld. Aangezien Deliveroo voor haar bezorgers een standaardcontract hanteert, waarbij onderhandeling niet mogelijk is, hecht de kantonrechter in onderhavig geval voor de bedoeling van partijen geen doorslaggevende betekenis aan de schriftelijke overeenkomst.

De kantonrechter beoordeelt of is voldaan aan de elementen van de arbeidsovereenkomst, namelijk (1) de verplichting tot het verrichten van persoonlijke arbeid, (2) de verplichting tot het betalen van loon, (3) gedurende zekere tijd en (4) in een gezagsverhouding.

Centraal staat de vraag of sprake is van een gezagsverhouding. De kantonrechter oordeelt dat vanaf de 'aanmelding' van de dienst sprake is van een gezagsverhouding. De bezorger is afhankelijk van Deliveroo, doordat de bezorger zich voor het verwerven van inkomen moet aanmelden voor diensten en het vervolgens van Deliveroo afhangt of de bestelling aan hem of haar wordt toegewezen. Bovendien kan het (herhaaldelijk) weigeren van opdrachten ertoe leiden dat Deliveroo geen bestellingen meer toewijst of zelfs het contract beëindigt, waarmee de vrijheid om een opdracht te weigeren daarmee 'aanzienlijk minder groot is dan het contract suggereert'. Het feit dat Deliveroo slechts algemene aanwijzingen geeft doet aan het aannemen van een gezagsverhouding niets af, aangezien het om eenvoudig ongeschoold standaardwerk gaat. Dat in het contract een vervangingsmogelijkheid is opgenomen is niet van doorslaggevende betekenis bij de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst, omdat hieraan in de praktijk geen behoefte zal bestaan. Bovendien oefent Deliveroo dan op dezelfde manier als bij de bezorger gezag uit over de vervanger. De kantonrechter geeft aan dat bij een overeenkomst van opdracht een 'zeker element van ondernemerschap' bij de opdrachtnemer aanwezig moeten zijn. In dit geval oordeelt hij dat het ondernemerschap bij de maaltijdbezorgers ontbreekt.

Conclusie

De kantonrechter komt op basis van alle omstandigheden van het geval tot de conclusie dat de aard van het werk en de rechtsverhouding tussen partijen sinds het begin van de samenwerking niet  wezenlijk zijn veranderd. De rechtsverhouding tussen Deliveroo en haar bezorgers is aan te merken als een arbeidsovereenkomst en niet als een overeenkomst van opdracht.

Belang van de uitspraak

Allereerst is de uitspraak van belang voor bezorgers van Deliveroo; zij kunnen bij gelijke omstandigheden een arbeidsovereenkomst claimen. De uitspraak heeft echter mogelijk ook gevolgen voor vergelijkbare functies in de 'platformeconomie' (online platforms waar vraag en aanbod bij elkaar worden gebracht). In een andere uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 23 juli 2018 werd overigens geoordeeld dat een maaltijdbezorger van Deliveroo juist wel op basis van een overeenkomst van opdracht werkzaam was. Deliveroo heeft dan ook aangekondigd om in hoger beroep te gaan tegen de meest recente uitspraak. De discussie over de Deliveroo-bezorgers is dus nog niet beslecht.